Ticari amaçlı tütün mamulü üretimi ve bunların kıyılmış ve sarma olarak işlenmesi hakkı yalnızca tütün kooperatiflerine tanınmıştır. Bunun yanı sıra kooperatif çatısı dışında ticari amaçlı tütün mamulü üretimi, tütün işlemesi ve satışı da kabahat ve suç olarak düzenlenmiştir. TAPDK’dan izin alınmadan kıyılmış ve sarma tütün satışı, taşınması ve son tüketiciye ulaştırılmak üzere alınması ve satılması fiilleri için 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Geleneksel usullerle küçük tarlalarda ekim yapan ve tütün işleyen Adıyamanlı çiftçilerimizin yüzlerce yıldır devam eden tütün tarımı ve işlemesi faaliyeti hatalı kararlarla suç haline getirilmekte ve tütün tarımına darbe vurulmaktadır. Çünkü tütün çiftçisi tarladan topladığı taze tütünün çürümemesi ve ticari bir değer haline gelebilmesi için işlemek zorundadır. Tarih boyunca tütün çiftçileri tütün mamulünü başka şirket ve tüccarlara veya son tüketiciye doğrudan satış yapan kişilere satmıştır. TAPDK’nun izin şartlarının ağırlığı ve izinsiz kıyılmış ve sarma tütün satışının da suç olarak düzenlendiği göz önüne alındığında son tüketiciye doğrudan kıyılmış ve sarma tütün satışı yapan küçük esnafın büyük çoğunluğunun dükkan kapatmak, buralara tütün mamulü satan çiftçilerin ise mamullerini ederinin çok altında kooperatif ve diğer TAPDK’dan lisanslı tütün şirket ve tüccarlarına satmak zorunda kalacağı açıktır. Tütün üretimi ve satışı piyasasına dair düzenlemeler yapılırken çiftçiler, küçük esnaflar ve tüketiciler dâhil bütün paydaşların menfaatlerinin uzlaştırılması gerekir.
Bu bağlamda;
1- Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. maddesinin 20. fıkrasında öngörülen kıyılmış tütün satışı, taşıması ile sarma sigaraların satışına 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası öngören hükmün 1 Temmuz 2021 tarihinde yürürlüğe girdiği göz önüne alındığında; hükümetin ancak 3 yılda yayınlayabildiği Tütün Kooperatifleri Yönetmeliği’ne tütün çiftçilerinin 6 ay gibi kısa bir sürede uyum sağlayıp sağlayamayacağına dair bir analiz yapılmış mıdır? Kooperatif yönetmeliğinde öngörülen tütün işleme tesislerinin inşaatının ağır mâli yük getirmesi sebebiyle yıllık geliri düşük miktarlarda olan çiftçilerin bu hükmün şartlarını sağlayabilmesi mümkün müdür? Yönetmelik hükümlerinin yerine getirilmesinin zorluğu nedeniyle düzenlemenin yürürlük tarihinin yeniden ertelenmesi için girişimde bulundunuz mu?
2- Kooperatif çatısı dışında tütün ticaretinin yapılamayacağını öngören düzenlemenin kooperatif zemini oluşana kadar ticari amaçlı tütün mamulü üretimi, tütün işlemesi, taşınması ve satışına dair idari para cezaları ve hapis cezaları mevzuattan kaldırılacak mıdır?
3- Tütün kooperatiflerine üyelik şartı olarak tütün çiftçisi olma şartı nasıl sağlanacaktır? Sadece kooperatifte söz hakkı kazanabilmek için tarla kiralama yöntemi ile tütün üreticisi olma şartını sağlayıp gerçekte ise o döneme kadar üretim yapmamış kişiler nasıl ayırt edilecektir?
4- Tütün kooperatiflerinde hisse dağılımını mevzuatta açık bir şekilde tarif eden, tütün çiftçisinin her yıl üretim bandına koyduğu ürün miktarı kadar hisse sahibi olmasını ön gören bir madde kooperatif uygulama yönetmeliğine ilave edilecek midir?
5- Tütün kooperatifleri uygulama yönetmeliğinde “coğrafi sınır” kavramı üzerinden kurulması planlanan işletmelerin işleyeceği tütün kalitesini yapılacak laboratuvar çalışmaları ile sınıflandırarak kalite skalasını ve ticari değerini bu yönüyle gruplamak için düzenleme yapılacak mıdır?
6- Tütün bitkisinin tarımsal bir ürün olmasına rağmen tütün kooperatiflerinin Ticaret Bakanlığı’na bağlanmasının gerekçesi nedir?
SONRAKİ HABER
Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Hakkında Basın Açıklaması
Sık Sorulan Sorulara Cevaplar
