Tarım ve Orman Bakanı'na Orman Yangınlarına Dair Soru Önergesi

Ülkemizin çeşitli yerlerinde çıkan orman yangınlarına müdahalede yetersiz kalınmıştır. Birçok yerde orman yangınları halen devam etmekte ve birçok farklı bölgede de yeni yangınlar çıkmaktadır. Orman yangınlarına müdahale faaliyetinin özelleştirilmesi ve Orman Genel Müdürlüğü’nün açtığı söndürme işi ihalelerinde Türk Hava Kurumu (THK)’nun elenmesi nedeniyle yangına müdahalede THK uçak ve pilotlarından yeterince yararlanılmamaktadır.

Bu bağlamda;

1- Tarım ve Orman Bakanlığı’nın mülkiyetinde söndürme uçak ve helikopterleri bulunmakta mıdır? Bulunmaktaysa kaç adet küçük (kıvrak) ve büyük söndürme uçağı ve helikopteri bulunmaktadır?

2- Orman yangını ile mücadelede dünyada kullanılan aşağıdaki teknolojilerin hangileri ülkemizde kullanılmaktadır? Kullanılmayanların ne zaman devreye alınması planlanmaktadır?

-uydu (yangının tespiti ve yayılmasının takibi)

-drone (uçak ve helikopterlerin çalışamadığı geceleri veya dumanlı/ dar alanlarda yangınla mücadele ve ağaçlandırma faaliyetleri)

-robot (itfaiyecilerin güvenliği)

-sanal gerçeklik (yangınla mücadele eğitimleri)

-IoT/ nesnelerin interneti (sensörlerle yangın riski takibi)

3- Çam ormanı yangınlarında helikopter kullanıldığı zaman helikopterin pervanesinin yarattığı rüzgarın yanan çam kozalaklarını çok uzaklara fırlattığı ve bu nedenle oralarda da yeni yangınların başlamasına sebep olduğu iddiası doğru mudur? Eğer bu iddia doğru ise devam eden yangınlara neden söndürme uçağı yerine helikopterlerle müdahale edilmektedir?

4- Orman Genel Müdürlüğü’nün 09.03.2021 tarihinde ilan ettiği 5 adet yangın söndürme uçağı kiralama ihalesinde kiralanacak üç uçağın 10 ton su taşıma kapasiteli, iki uçağın ise 5 ton su taşıma kapasiteli olması şartının öngörüldüğü ve THK uçaklarının su taşıma kapasitesinin 4900 litre olması nedeniyle THK’nın ihaleden elendiği iddiası doğru mudur?

5- Günlük en az 1.5 saat uçuş garantisi verilen söndürme uçağı ihalesinin CMC Savunma Sanayi A.Ş’ye bırakıldığı ve bu firmanın Rusya’dan temin ettiği Beriyev-200 tipi uçaklara ödenen günlük kira bedelinin 442.000 TL olduğu iddiası doğru mudur?

6- Söz konusu ihale sistemi nedeniyle 2 yılı aşkın süredir THK uçaklarının hangarlarda çürümeye terk edildiği iddiası doğru mudur?

7- Dağlık alanlardaki yangına müdahalede küçük (kıvrak) söndürme uçaklarının daha faydalı olabileceği düşünüldüğünde THK’nın ihale dışı bırakılarak, kurumun küçük uçaklarından yararlanılmaması fahiş bir hata ve orman güvenliği açısından büyük bir zafiyet değil midir?

8- Orman yangınlarına sebep olabilecek tehlike ve risklerin tespiti ve yangına sebebiyet veren kriterler açısından ormanlık alanları sürekli izleme çalışmaları yapılmakta mıdır?

9- Yangın riskinin fazla olduğu ormanlık alanlarda risk azaltma faaliyetleri olarak neler yapılmaktadır? Orman içi ve kenarındaki yerleşmelerin de başka yerlere taşınması da dahil olmak üzere ne gibi tedbirler alınmaktadır?

10- Bir orman yangınının erken saptanması, yangının büyümeden denetim altına alınması açısından son derece önemlidir. Bunun için yangın riskinin fazla olduğu alanlarda erken uyarı ve tahmin sistemleri var mıdır? Var ise ne yaygınlıkta bulunmaktadır? Faal olarak kullanılmakta mıdır?

11- Yangına hassas bölgelerdeki yerleşim birimlerinde oturan halk başta olmak üzere, halkın yangınla mücadele konusunda bilinçlendirilmesi için ne tür programlar yapılmaktadır?

12- Orman yangınlarında kullanılmak üzere ormanların belirli yerlerine göletler inşa etme planınız var mıdır?

13- Orman yangınları ile ilgili, ülkemizin içinde bulunduğu tehlike ve riske uygun müdahale kapasitesi (insan, makine, havadan ve karadan söndürme faaliyetleri vs.) oluşturulmuş mudur? Mevcut kapasite, iklim değişikliği, kuraklık, ani sıcaklık değişimleri, artan nüfus vb. risklere karşı revize edilmiş midir?

14- Orman yangınlarında görev yapacak personele yangınla mücadele konusunda gerekli eğitimler yeterli seviyede verilmekte midir?